Mısır'da döviz likidite sorunu yerel para birimini yeni bir dalgalı kur sistemine geçirir mi?

Mısır'da yerel para birimi için Kasım 2016'dan itibaren paralel bir piyasa olmamasına rağmen döviz kuru bugünlerde tıpkı dalgalı günlerdeki gibi bir dönemden geçiyor.

Uluslararası yatırım bankaların, Mısır cüneyhinin değerinden yüzde 15 oranında daha yüksek fiyata satıldığına ilişkin yayımladığı rapordan sonra bu para birimi yaklaşık 4 aydır değer kaybı yaşıyor.

Bugün itibariyle Mısır piyasalarında bir ABD doları 19,1 cüneyhe tekabül ediyor. Cüneyh, yaklaşık 4 ay gibi bir sürede yüzde 17,8 oranında değer kaybı yaşadı.

Mısır Merkez Bankası Başkanı Tarık Amir’in bu hafta duyurduğu istifasının sebebi de gün yüzüne çıkmaya başladı. Bankacılık kulislerinden gelen bilgilere göre Amir'in istifa sebeplerinden biri, Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) yerel para birimi cüneyhin dalgalı kur sistemine geçmesi yönündeki talebi oldu.

Şu anda cüneyhin dalgalı kur rejimine geçmesi, IMF'den yeni bir kredi almaya çalışan Mısır için bir sorun haline gelmiş durumda.

Döviz vadeli işlem sözleşmeleri

ABD dolarının yerel para birimine karşı hızla yükselmesi de Mısır'a yeni bir yük getirdi. Nitekim temel ihtiyaçların başında gelen petrol ve tahıl ürünlerinin ithalatı için daha çok cüneyhle dolar almaya çalışılıyor. Bu da Mısır'da enflasyonun 2 haneli olarak kalmaya devam edeceği anlamına geliyor.

Bloomberg Economics'e göre, Mısır'da ekonominin nefes alması ve açığın kapatılması için yerel para birimindeki değer kaybının yüzde 23'e ulaşması gerekiyor.

Mısır'da döviz vadeli işlem sözleşmeleri piyasasında geçen hafta, 3 aylık sözleşmeler için ABD doları 21 cüneyhe tekabül ediyordu.

Kasım 2016'da dalgalı kura ilk geçişi yapan Mısır, döviz kaynağının büyük bölümünü ihracattan ve yabancı yatırımcıdan gelen sıcak paradan sağlıyor.

Sıcak paranın ülkeden çıkışı

Sıcak paralar da istikrarlı olmadığı için yüksek karlar doğrultusunda her an bir piyasadan başka bir piyasaya geçebiliyor.

Mısır'da da turizm ve ihracat gelirleri başta olmak üzere döviz gelirlerindeki düşüş bu endişeleri arıtıyor. Bunların da ötesinde son 4 ay içinde ülkeden çıkış yapan döviz rakamları 20 milyar doları geçti.

Mısır, bu hızlı değişimler gölgesinde turizm ve ihracat gelirlerindeki gerilemenin sürmesi halinde yerel piyasalarda döviz likiditenin erimesi kriziyle karşı karşıya kalmaya devam edecek.

Ülkenin yerel para birimi cüneyhin yeni bir dalgalı kur sistemine geçiş yapmasıyla birlikte ise dış borçlanma hacmi büyüyeceği gibi yüzde 45'e ulaşan borç faizlerinin bütçeye oranı da yükselecek ve ödemelerde sorunlar baş gösterecek.

Aynı şekilde tıpkı 2016 yılındaki dalgalı kur sistemine geçişi sırasında servetlerinin yüzde 50'sini kaybettikleri gibi Mısırlı mevduat sahipleri ile orta tabakanın olumsuz etkilenmesi bekleniyor.

Küresel finans piyasaları üzerinde baskı yaratan Rusya-Ukrayna savaşının bir sonucu olarak Mısır ekonomisi yeni zorluklarla karşı karşıya kaldı, ülkeden mart ayında 10 milyar dolardan fazla döviz çıkışı oldu.

Kahire yönetimi, IMF'nin yanı sıra Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Katar gibi Körfez'deki Arap ülkelerinden 22 milyar dolardan fazla kredi istemişti.

Mısır'da giderek artan mali baskı sonucu Merkez Bankası rezervleri Temmuz 2022'de 33,14 milyar dolara kadar geriledi. Bu da 2017'den beri en dip rakamdır.