Bir tarafı amanosların uzantısı Gâvur Dağlarıyla, diğer tarafı uçsuz bucaksız Akdeniz’le çevrili, her mevsimin bir arada yaşandığı şirin bir ilçedir. Eskiden Adana’ya bağlı olan Dörtyol, 1939 yılında Hatay’ın Anavatana katılmasıyla Hatay’ın ilçesi olmuştur. Anadolu, Ortadoğu ve Arabistan’a giden yollar üzerinde olan ilçemiz kavşak konumundaki bir bölge üzerine kurulmuştur. Tarih boyunca savaş ve ticaret için bu yol, önemli bir geçit olmuştur. Birçok medeniyetin geçişine tanıklık eden Dörtyol, tarihin en büyük savaşlarından biri olan Issos Savaşı’na da ev sahipliği yapmış. Büyük İskender’e Hindistan’a gidecek yolu açan bu savaş, M.Ö. 333 yılında kazanılmıştı. Bize bağlı iken sonradan ilçe olan Erzin’de, Issos Harabelerini gezerken bu büyük savaşın izlerine rastlayabilirsiniz.
Daha önce Beldemiz olan Payas ilçesi, tarihi yapılarıyla önemli bir yerdir. Sokullu Mehmet Paşa, burayı kendisine dirlik olarak verildiği için imar ettirmiş. Bugün onun adıyla anılan külliyenin içinde han, hamam, bedesten camii bulunuyor. 1574’te kervansarayın yapılmasıyla deniz ticareti Payas’ta yoğunlaşır. Kervansarayın hemen yanında bulunan kale ise Haçlı savaşlarına kadar uzanan tarihe sahiptir. Bu farklı dönemlere ve kültürlere ait eserler zamana meydan okurken, aslında kültürel kaynaşmanın da ipuçlarını veriyor. 1648 yılında buralardan geçen Evliya Çelebi, Payas’ı seyahatnamesinde ayrıntılı olarak anlatır.
Yeşilin her çeşidi ve mavi dokusuyla insanları kendine hayran bırakan güzel bir ilçedir. Konumu nedeniyle, başka illere bağlantısı kolaydır. Otobanı, E-5 karayolu ve tarihi tren istasyonu önemli bir avantajıdır. Hatay Havaalanı ilçemize 55 km, İskenderun 25 km ve Adana 110 km mesafededir. Kısacası kara, hava, deniz ve demiryoluyla ulaşımı çok kolaydır. Dört yıldızlı oteliyle ve pansiyonlarıyla misafirperverliğin en güzel sunumu sergilenir.
Dağlarında güzel yaylaları, beşik gölüyle, deniziyle ve mesire yerleriyle bir başkadır yazları. Balıkçılık, önemli bir geçim kaynağıdır. Çay ocakları, sohbetin bereketli olduğu ve yorgunluğun giderildiği yerlerdir. Merkezdeki millet bahçesi; yeni ismiyle Alparslan Türkeş Parkı, ilçenin nabzının attığı bir mekân olarak bilinir. Vaşington ve kan portakalı, tatlı ve ekşi limonu, mandalina, greyfurtu ile bir marka şehirdir. Geçen yıl ilki düzenlenen, 19-23 Aralık İlk Kurşun Uluslar arası Kültür Sanat ve Turunçgil Festivali vardır.
Dörtyol’da Teknoloji Fakültesi kurulmuş ve Dekanı atanmıştır. Bu yıl öğretime başlaması beklenmektedir. Uzun yıllar hizmet veren, Meslek Yüksek Okulumuz vardır. Sanayi bölgesi olmamız ve kampusun uygunluğu nedeniyle, ilçemizin acilen bir Teknik Üniversiteye ihtiyacı vardır.
Yakın zamana kadar, gazeteci Hasan Tahsin’in Yunanlılara attığı kurşun Milli Mücadelenin ilk kurşunu olarak biliniyordu. Araştırmacı Yazar Kadir Aslan; büyük uğraşları sonucu, Milli Mücadelede düşmana karşı sıkılan “İlk Kurşun”un 19 Aralık 1918 tarihinde Dörtyol’da, Dörtyolluların yiğit evladı Mehmet Çavuş (Mehmet Kara) tarafından atıldığını ortaya çıkarmıştır. İstasyon Caddesi üzerinde park içindeki İlk Kurşun Anıtı 1994 yılında, İlk Kurşun Müzesi ise 1997 yılında açılmıştır. Müze olarak, Belediye binasının giriş katında Kuvay-ı Milliye’den kalma silah ve eşyalar sergilenmektedir. Atatürk; Dörtyol’u çok sevmiş ve halkına güven duyarak, benim Türkiye’de en sadık dostlarım Dörtyol’dadır demiştir. Atatürk’ün deniz kenarında, devlete bağışladığı çiftliği ve bir evi bulunmaktadır. Ayrıca Özerli Mahallesinde restorasyonu tamamlanmak üzere olan, İlk Kurşun Müzesi ve Atatürk Evi’nin yakında ziyaretçilere açılması bekleniyor.
Dört mevsim tarımıyla, bereketli topraklarıyla çeşit çeşit ürünlerin elde edildiği bir lezzet diyarıdır. Sanayi tesisleriyle ve hızla artan nüfusuyla, taşı toprağı altın, bir ata yadigârıdır. Düğünde, bayramda ve cenazede, her zaman her yerde gelenek, görenekleriyle ve her türlü kültürüyle zengin bir ilçedir. Toğga çorbası, etli kömbesi, kısırı, ekşili çorbası, köfteli çorbası, döğme pilavı ve içli köftesi bir başkadır, anlatmakla tarif edilemez.
Dörtyol; her 9 Ocak’ta, bizlere Kurtuluş Bayramı coşkusunu yaşatan simgeleşmiş Kuvay-ı Milliye çeteleriyle tarihi geçmişine sahip çıkmaktadır. Çarşı merkezinde ismini aldığı dört tane kesişen yoluyla, tarihi evleriyle ve olağan güzellikleriyle ismini tarihe yazdıran bir ilçedir. Sokak ve caddeleri buram buram portakal çiçeği kokar ve bu çiçeklerden boy boy kolyeler yapılır. Son zamanlarda, hak etmediği şekilde adı duyurulduğu için bundan üzüntü duyan, aslında tüm insanların kardeşçe yaşadığı vefakâr bir şehirdir. Sıcakkanlı insanlarıyla, yiğitlerin harman olduğu bir yerdir. Farklı bir konumu olması nedeniyle, Türkiye’de meteorolojinin hava tahminini belirleyemediği tek yer ilçemizdir. Dörtyol, bugünlerde Hatay’ın büyükşehir olmasının heyecanını yaşamaktadır.
Her gün bir bardak portakal suyu, vitamin ve şifa demektir. Dörtyol’un ve çevresinin tüm güzelliklerini görmeniz dileğiyle. Kalın sağlıcakla…
suleymangoksu@gmail.com
|